Toen de wereld in lockdown ging, zag ik al die kinderen voor me; opgesloten in flatjes, de hele dag achter een scherm. Hun speelruimte is hen ontnomen, de digitale oppasser is de uitkomst. Afgestompt, murw, vierkante ogen, overprikkeld, lamlendig en chagerijnig. Ik stuur in gedachte kracht naar al die moedige ouders om te komen met meer creatieve oplossingen om samen de tijd te doden of te vieren. Ik wil hier iets over schrijven, maar elke letter die ik op papier zette, kwam uit de mond van een moraalridder, de stuurman aan wal. Want ik heb makkelijk praten; mijn kinderen zijn al een half jaar afgekickt van het leven waarin zij continu worden bezig gehouden, (school, opvang, sportclub, muziekles, verjaardagspartijtjes enz.) En wij zitten midden in de natuur waar ze zich vrij kunnen bewegen, kunnen ontdekken en rondscharrelen. En ik werd niet overvallen met de continue zorg en onderwijs van mijn kinderen. Dus wie ben ik om iets te zeggen over de geestdodende werking van schermen…
Maar afgelopen week kon ik ineens al mijn eigen moralistische adviezen in perspectief plaatsen. Ik werd namelijk overvallen door een flink ziek kind en mijn schoot werd 24 uur per dag de veilige omhulling voor mijn kleine zieke meisje. Ik kon geen kant op.
Ik kon dus ervaren wat een plotselinge verandering in ruimte doet met de “huisregels” En? Ik liet de teugels vieren. Het ritme van de dag werd aangepast op de zwakste en als de schoot even leeg was omdat ze eindelijk in haar eigen bedje lag, had ik die ruimte nodig om bij mezelf te komen en het huis een beetje op te ruimen. Er was gewoonweg geen ruimte voor mooi onderwijs of creatieve ideeën. Mijn oudste dochter pakte het eigenlijk best goed op; ze zorgde voor zichzelf, deed ’s ochtends haar rekensommen, hielp mee waar ze kon en zat de halve dag op haar telefoon. Zij voelde de gevierde teugels en nam die ruimte met genoegen. En ik dacht… het is oké, voor nu, ik laat het gaan. “Lieverd het is allemaal anders nu en als je zusje straks beter is pakken we de draad weer op.”
Het is oké, want het is tijdelijk en onze intentie is er om straks weer lekker buiten te zijn, mooie verhalen te schrijven, te oefenen met lezen en spelletjes te doen. Het is niet voor altijd en gelukkig maar. Want elke ouder weet dat dag in, dag uit, hele dagen achter het scherm niet gezond is. Daar hoef je geen wetenschappelijk onderzoek op na te slaan, dat zie je zo. Want hoe komt jouw kind thuis na een middag buiten ravotten en hoe schuifelt hij zijn kamer uit na 4 uur gamen?
Maar hoe ga je dan om met de tijdelijke versoepeling? De afgelopen weken zat jouw kind waarschijnlijk elke dag langer achter het scherm dan goed voor hem is. Het onderwijs is zelfs online! En als je dan naar je kind kijkt en je ziet zijn lamlendigheid, zijn verveling en die vierkante ogen, dan denk je misschien: Wat doe ik mijn kind aan? Ik verpest zijn levensvreugde, zijn fantasie, zijn creativiteit en dat is mijn SCHULD, ik doe het niet goed, ik ben een slechte ouder!
Maar luister! Ik stel iets anders voor:
Wees super duper trots op jezelf! Op hoe je alle ballen in de lucht houdt. Op hoe je ruimte hebt gemaakt om in je al overvolle leven, je kinderen ook nog thuis onderwijs te geven. Op hoe flexibel en creatief je oplossingen bedenkt in het hier en nu. En zie die iPad als je vriend. Je hebt nu geen opa en oma, geen leerkracht, geen oppas om de zorg voor je kinderen mee te delen. Dus zet de iPad in als de ideale oppasser. Doe het slim en bewust. Zie wat werkt voor jouw gezin en pas elke dag de organisatie aan tot je een gezonde balans hebt gevonden. Blijf flexibel want ritme en regels zijn fijn voor kinderen, maar doen in het moment wat nodig is, is nog beter!
En wie weet gaan de scholen pas na de zomervakantie open, dan heb je nog 5 maanden om te zoeken naar die gezonde balans. Een vreselijk vooruitzicht? Of niet. De kinderen kunnen ontdekken wat het is om niet de hele dag vermaakt te worden door school, sportclubjes en verjaardagspartijtjes. Ze kunnen ontdekken wat naast youtube en mindcraft ook leuk is om te doen. En stap voor stap verbinden ze zich weer met hun aangeboren creativiteit en fantasie. Het hoeft niet in 1 keer en het hoeft niet perfect. Je kunt je kinderen nu laten zien dat je fouten mag maken, dat een nieuw inzicht je koers kan veranderen, dat je jezelf kunt verbeteren, eerlijk kan zijn en van elke dag leert en groeit. Dat zijn zeer waardevolle lessen die je ze geeft door gewoonweg imperfect te zijn.
En in de tussentijd ga samen op zoek naar het leven buiten de digitale wereld. Zie het als een gezamenlijk experiment. Je kunt met elkaar nabespreken hoe de dag was? Wat werkt goed, wat was stom, hoe zullen we het morgen aanpakken. Misschien is het een idee om een schermloze zondag af te spreken en kijk wat dat brengt. Of misschien is een schermloze ochtend in het weekend voldoende. Mijn ervaring is dat als kinderen ‘s ochtends de dag beginnen met spelen of knutselen, je daar de hele dag profijt van hebt. De creatieve fantasiestroom is aangezwengeld en het spelen gaat de hele dag makkelijker. Je kunt een centrale plek creëren voor alle schermen en ze uitdelen als iedereen een uurtje (of 2) gaat werken, kijken, gamen en chatten. Maak een afspraak om dan straks samen te lunchen, te wandelen, te knutselen, een spelletje te spelen of met de muziek op 10, samen het huis op te ruimen. Maak een feestje van de tijd samen, alle telefoons uit het zicht en stil. En zit het er even niet in vandaag, dan is het zoals het is. Morgen is er weer een dag!